PRIPREMA: Sadeta Ahmetović, dipl. ing. poljoprivrede
Zimska zaštita u voćnjacima
Svako stablo bez obzira da li se radi o većim voćnim nasadima ili pojedinačnim stablima zahtijeva njegu tokom cijele vegetacije.
Zimska zaštita je obavezna mjera koju je potrebno izvršiti u voćnim nasadima. Podrazumijeva uklanjanje iz voćnjaka suhih, polusuhih grančica, mumificiranih plodova, suhog lišća, biljnih ostataka te rezidbu voćki i upotrebu zaštitnih sredstava.
S porastom dnevnih temperatura zraka stvaraju se povoljni uslovi za razvoj velikog broja uzročnika biljnih bolesti i štetočina na voćkama, koji su prezimili ispod kore drveta, pukotinama, na stablu, granama i drugim skrivenim mjestima.
Posebnu pažnju treba obratiti na voćna stabla koja se nalaze u blizini šume, jer šumski insekti mogu da polože jaja i na voćnim stablima. Imali smo slučaj 2018. godine, kada su štete na voćnim stablima bile pričinjene od strane malog mrazovca.
Poslije završene rezidbe voćki potrebno je izvršiti zaštitu preparatima na bazi bakra uz dodatak mineralnog ulja ili gotovim preparatima koji u sadrže i bakar i mineralno ulje.
Bakar smanjuje infekcioni potencijal uzročnika bolesti kao što su:
- Bakteriozna plamenjača jabučastog voća, čiji je uzročnik bakterija Erwinia amilovora. Radi se o fitopategenoj bakteriji koja se nalazi na karantinskoj listi štetnih organizama. Bakterija najčešće napada voćna stabla jabuke, kruške i dunje. Inficirani listovi izgledaju kao da su spaljeni i ostaju na stablu tokom zime . Jednogodišnji izboji se savijaju u obliku „pastirskog štapa“, plodovi se smežuraju i mumificiraju . Održava se u ranama na stablu formirajući kapljice bijele boje eksudat-iscjedak koji sadrži bakterije.
- Kovrčavost lista breskve, čiji je uzročnik gljiva Taphrina deformans. Inficirani listovi dobijaju tamno crvenu boju uvrću se i opadaju. Biljka se dodatno iscrpljuje formirajući nove listove. Zaštita se vrši isključivo preventivno.
- Sušenje cvjetova i grančica koštićavog voća, čiji je uzročnik gljiva Monilia laxa. Najčešće napada višnju i trešnju . Inficirani cvjetovi izgledaju kao da su vatrom spaljeni.
- Šupljikavost lišća koštićavog voća, čiji je uzročnik gljiva Stigmina carpophylla. Inficirani listovi usljed smanjenja fotosintetske funkcije propadaju, a tržišna vrijednost plodova je smanjena.
- Rogač šljive, čiji je uzročnik gljiva Taphrina pruni. Inficirani plodovi rastu brže nego zdravi, deformišu se i izgledaju iskrivljeno. Takvi plodovi se osuše ili ih napada monilija.
- Krastavost lista i ploda jabuke i kruške, čiji je uzročnik gljiva Venturia. Primarnu infekciju uzrokuju askospore koje inficiraju list stvarajući kraste na njima, a sekundarnu infekciju uzrokuju konidiospore inficirajući plodove. Takvi plodovi su nerazvijeni puni krasta što utiče na smanjenje tržišne vrijednosti.
- Suzbijaju se uzročnici bakterioznog raka voćnih vrsta.
Mineralno ulje guši štetnike, zaustavlja se dalji razvoj položenih jaja, a slojem ulja se zatvaraju rane nastale prilikom mehaničkih oštećenja i rezidbe. Suzbija između ostalih:
-Odrasle jedinke i larve kruškine buhe, lisnih ušiju, crvenog pauka, jabučnog cvjetojeda, moljca i savijača.
-Jaja šumskih insekata i niz drugih patogena…
Zimsku zaštitu u voćnjacima ne treba propuštati i potrebno je izvršiti prije kretanja vegetacije. Preparate koristiti u skladu sa priloženim uputstvom ,prekrivanjem cijelog stabla, po mirnom vremenu , na temperaturi iznad 7 stepeni Celzijusa i kad nema opasnosti od niskih noćnih temperatura.