Stari vijek (antički period)
Autor teksta: Admir Džemidžić
Život na prostoru Goražda se nastavlja i u narednim periodima, no međutim veoma smo oskudni sa nalazima perioda koji dolaze nakon kamenog doba. Nekoliko lokacija koje možemo izdvojiti i s pravom tvrditi da imaju ostatke ljudske prisutnosti su gradinska naselja koja su tokom bronzanog i željeznog doba bila u upotrebi.
Među njima se izvajaju gradina Kreča, Stolac, Gradina, Gradski Kik, Biljin, Bunčići, Mravljača, Vranovina, Vranjaci, te mnoga istaknuta dominantna mjesta u kojima na površini možemo naći ostatke grnčarije i kućnog lijepa koji govore o prisutnosti ljudske aktivnosti na istim. Na prostoru o kojem govorimo vjerovatno se razvila jača zajednica ilirskog naroda Autarijata, međutim materijalni ostaci nam istu pretpostavku ne mogu potvrditi. U prilog ovoj činjenici idu i ostaci velkog broja kružnih grobnih mjesta koja su posvjedočena u blizini svih gradinskih naselja koa što su Vranovina, Kreča, Gradina, Vrančići, Šopeta, Smolj, Mravljača, Gornja Brda, Glamoč,
Prostor Podrinja vjerovatno dolazi pod rimsku vlast u drugoj polovini prvog stoljeća prije nove ere te se nalazilo u sastavu provincije Dalmacije te je bilo u nadležnosti naronitanskog konventa.
Na osnovu latinskog natpisa može se predpostaviti da je Podrinje pripadalo ilirskog naroda Dindara. Prema dostupnim izvorima Dindari su sredinom prvog stoljeća nove ere imali 33 dekurije što bi moglo iznositi oko 8000 osoba. Prostor Goražda tada je pripadao minicipalnoj jedinici Municipijum S koja se nalazila na lokalitetu Komine kod Pljevalja u današnjoj Crnoj Gori.
Od prve decenije IV.st.n.e. započinje i prodor kršćanstva, a u V.st.n.e. i Podrinje Južno od Drinjače dijeli sudbinu Zapadnog Balkana suočenog sa raspadom Imperije i Velikom Seobom naroda.Krajem V. pa sve do Justinijanove rekonkviste, odnosno do 535/6. god. Kada su romejske(istočnorimske) trupe preuzele kontrolu nad Dalmacijom i Ilirikom, trajalo je doba obnove antičke civilizacije pod vladavinom ostrogotske dinastije Amala. Ali, uspostava istočnorimske vlasti nije mogla spriječiti konačni kraja ntičkog doba. Sa avarsko–slavenskim rušenjem romejske vlastii naseljevanjem krajem VI. i početkom VII. st.n.e. i Podrinje ulazi u mediavelno doba.
Veći broj ostataka antične provenijencije je pronađen na prostoru Podrinja, pa tako imamo nekoliko lokacija sa ostacima rimskih vila koje su bile u upotrebi u prvim stoljećima rimske uprave na ovom prostoru. Ostaci rimskih vila nalaze se na lokalitetu Hubjeri kod Goražda, Donje Selo kod Goražda, Gromile kod Ustikoline. Na osnovu površinskog pregleda terena ustanovljeno je da postoji bogart antički materijal na pomenutim lokacijama te da su neke vile imale podove izrađene od mozaika. Pokretni materijal je brojan i čine ga novčići, fibule, različite alatke i pribor za svakodnevnu upotrebu.
