Austro-ugarski period
Autor teksta: Admir Kurtović
Ubrzo će na Berlinskom kongresu 1878. godine BiH ući u okvire Austro-Ugarske monarhije što će predstavljati jedno novo doba bh prošlosti. Taj događaj je predstavljao veliku promjenu za stanovništvo BiH koje je iz jedne islamsko-orijentalne kulture tada uključeno u okvir jedne moderne.
Iste godine kada je izvršena okupacija BiH, austro-ugarske trupe ulaze i u Goražde. Bošnjaci se protive okupaciji i pružaju oružani otpor koji je trajao tri mjeseca. Okupaciona vojska, bez ikakvog otpora, zauzima: 3.oktobra Goražde (8. pješ . brigada) , 3.oktobra Višegrad (1. pješ. brigada), istog dana i Čajniče (2 batalj. 8. pješ. brigade). Ulaskom u Foču, 5. oktobra 1878. godine, okupaciona vojska je zaposjela sva značajnija mjesta istočne Bosne. Moramo istaći da je u periodu pružanja otpora evidentirano je učešće goraždana u pružanju otpora okupatoru. Isto tako navest ćemo i podatak da se u selu Živojevićima blizu Goražda 2. oktobra okupacionoj vojsci predao Hadži Lojo (ranjen u nogu) koji je bio jedan od vođa otpora. Ulaskom okupacionih jedinica u gradove uspostavlja se vojna vlast. Prvi organ nove Austro-ugarske vlasti u Bosni i Hercegovini bio je vojni sud, koga je glavnokomandujući Filipović uspostavio još u Doboju 4.avgusta 1878. Ono što je obilježilo ovaj period je veliko iseljavanje muslimanskog stanovništva iz svih krajeva Bosne i Hercegovine pa tako i iz Goražda
1878. godine u Goraždu je bilo 160 kuća, oko 60 trgovačkih i drugih radnji i 846 stanovnika. Te godine otvorena je pošta, 1901. bolnica, 1903. rasadnik za voće, a 1905. izgrađen je vodovod. Jedan od prvih podataka koji imamo iz ovog perioda o Goraždu vezan je za gradnju puta u periodu od 1880. do 1883. godine na relaciji Rogatica-Jabuka- Goražde u dužini od 26 kilometara. Ovaj put je sagrađen od rada mjesnog stanovništva. U samom gradu Austro-Ugarska gradi važnu kasarnu 1886. godine. Danas je to obnovljena osmogodišnja škola “Husein-ef. Đozo” (ranije O.Š. “Nikola Tesla”). Prema rezultatima popisa stanovništva iz 1910. godine u Goraždu je živjelo 1.196 muslimana, 433 pravoslavca, 233 katolika i 26 jevreja.
Tada u BiH počinje proces modernizacije što je uticalo i na samo Goražde i okolinu. U takvom stanju uslijedit će Prvi svjetski rat u kojem je masovno stradalo stanovništvo Goražda i Gornjeg podrinja, posebno nakon Cerske bitke 1914. godine.
Galerija
